خانه :: اساتید :: اخبار

بازدید:21401   بروزرسانی: 19-05-1402

Ahmad Rahmani

احمد رحمانی، جواد صالحی، زهرا کاغذچی
Effect of short-term Goal-Setting on Ball Aiming Task Performance of mentally Retarded individuals
تاثیر هدف گزینی کوتاه مدت بر اجرای تکلیف هدف¬گیری با توپ در افراد کم توان ذهنی
چکيده


تعدادی از گزارش¬ها نشان داده¬اند که کودکان کم توان ذهنی فرصت¬های کمتری برای تمرین مهارتهای حرکتی دارند. از دیرباز انواع استراتژی¬های روانشناختی مانند هدف¬گزینی برای بهبود عملکرد در اقشار گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و بر اثرات مثبت آن تاکید شده است. اما پژوهش¬های بسیار معدودی در مورد تاثیر هدف¬گزینی در مورد افراد کم توان ذهنی وجود دارد. موحدی و همکاران تاثیر هدف¬گزینی بر یادگیری تکلیف دارت در کم¬توانان ذهنی را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که هدف گزینی در اکتساب و یادگیری تکلیف ملاک تاثیر مخربی دارد (1). اما، بالارز، کیس و گارت سفاری (1995) و اسکانک (1985) نشان دادند که هدف¬گزینی باعث افزایش عملکرد یادگیری در کم¬توانان ذهنی می¬شود. از این¬رو، گزارشات موجود در زمینه تاثیر هدف گزینی نتایج متناقضی را ارائه می¬دهد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر هدف¬گزینی بر اکتساب و یادداری مهارت ادراکی-حرکتی پرتاب توپ بود. فرض ما این بود که این مداخله روانشناختی می¬تواند بر یادگیری تکلیف ادراکی – حرکتی موثر باشد. روش شناسی تعداد 16 نوجوان راست دست (دامنه سنی 17-12 سال)، مبتدی و فاقد تجربه در مهارت پرتاب توپ با بهره هوشی 69-55 از مدرسه کم توانان ذهنی اتحاد ملی زنجان به صورت تصادفی انتخاب شدند. این افراد در مورد هدف تکلیف ناآگاه و از شرایط فیزیکی خوبی برخوردار بودند. شرکت کنندگان به طور تصادفی در 2 گروه 8 نفره، هدف گزینی و کنترل قرار گرفتند. در اهداف کوتاه مدت به گونه¬ای از شرکت کنندگان خواسته شد که در هر جلسه به طور میانگین 2 امتیاز بیشتر از میانگین امتیاز جلسه قبل به دست آورند و برای گروه کنترل هیچ مداخله¬ای انجام نشد و فقط با طریقه پرتاب آشنا شدند. امتیازات به دست آمده توسط هر گروه در همان جلسه ثبت می¬شد. هر جلسه آموزش برای هر گروه شامل 40 دقیقه تمرین به شرح ذیل اجرا شد: 5 دقیقه تمرینات کششی،20 دقیقه برای 12 پرتاب (6 بار برای تمرین و 6 بار برای تست) و 5 دقیقه برای سرد کردن. شرکت کنندگان پشت خطی که از سیبل 57/4 متر فاصله داشت، قرار می¬گرفتند. در هر جلسه، جمع امتیازات در 6 کوشش ثبت می¬شد. تمرینات دو جلسه در هر هفته و به مدت 4 هفته به طول انجامید. بعد از پایان آموزش، بلافاصله آزمون یادداری آنی، و با فاصله 72 ساعت، آزمون یادداری تاخیری به عمل آمد. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. بنابراین از آزمون تحلیل کواریانس (ANCOVA) استفاده شد. یافته¬ها شکل 1- میانگین امتیازات یادگیری مهارت ادراکی- حرکتی.  **p<0.001 بحث و نتیجه گیری در این پژوهش، نوع مداخله (هدف¬گزینی)، تاثیر معناداری در یادگیری تکلیف ادراکی- حرکتی پرتاب توپ در مرحله اکتساب و یادداری تاخیری نداشت. اما در مرحله یادداری فوری، هدف¬گزینی موجب تخریب عملکرد شد. تاثیر مثبت هدف¬گزینی در یادگیری تکالیف حرکتی ساده مانند کوبیدن میخ، جابجایی ابزار، باز و بسته کردن دکمه و ... در افراد کم¬توان ذهنی گزارش شده است (2). اما، تکالیف مورد استفاده در این پژوهش¬ها بسیار ساده بوده و از نظر ماهیت، تفاوت زیادی با تکلیف مورد استفاده در پژوهش حاضر دارند. بدیهی است که تکالیف ساده نیاز به فرآیندهای پیچیده ادراکی ندارند. در حالیکه، تکلیف هدف¬گیری با توپ بسیار پیچیده¬تر است و افراد کم توان ذهنی به دلیل میزان فهم پایین و محدودیت ظرفیت توجه (3, 4)، قادر به پردازش همزمان اهداف تعیین شده و فرآیندهای ادراکی حرکتی نیستند. همچنین، عقیده بر این است که افراد کم¬توان ذهنی منابع اطلاعاتی کمتری را دارا هستند که این مسئله می¬تواند در هنگام انجام دو تکلیف (هدف¬گزینی و پرتاب) موجب حواس پرتی آنان شود. پیشنهاد شده است که حواس پرتی افراد کم¬توان ذهنی یکی از بزرگترین موانع یادگیری آنهاست (5). در نتیجه، استفاده از شیوه هدف¬گزینی در یادگیری تکلیف ادراکی- حرکتی در افراد کم توان ذهنی ممکن است نتایج نامناسبی را در پی¬داشته باشد. بنابراین، استفاده از سایر شیوه¬های روانشناختی ممکن است موثرتر باشد .