چکيده

پاك سازي آلودگي آب‌هاي زيرزميني هزينه زيادي دارد و در بسياري از موارد بسيار مشكل است. از اين رو لازم است از روش هاي مناسب براي پيشگيري از آلوده شدن آن‌ها استفاده شود. يكي از راه‌هاي عملي براي جلوگيري از آلودگي آب‌هاي زيرزميني، شناسايي مناطق آسيب پذير آبخوان و مديريت كاربري اراضي است. در پژوهش حاضر آسيب پذيري آبخوان دشت قزوين در برابر آلودگي، به كمك مدل دراستيك و نرم افزار GIS ارزيابي شده است. مدل دراستيك مدل هفت پارامتري است كه خصوصيات هيدروژئولوژيكي موثر بر آلودگي آب‌هاي زيرزميني، شامل عمق سطح ايستابي، تغذيه خالص آبخوان، محيط آبخوان، محيط خاك، توپوگرافي، منطقه غيراشباع و هدايت هيدروليكي را مورد بررسي قرار مي‌دهد و با تركيب اين پارامترها در محيط GIS مناطق مستعد آلودگي آبخوان را مشخص مي‌كند. در تحقيق حاضر از نقشه كاربري اراضي بعنوان پارامتر هشتم جهت كسب نتايج كاربردي استفاده شده است. نتايج نشان داد كه 62 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه داراي پتانسيل آسيب پذيري متوسط و 38 درصد داراي پتانسيل آسيب پذيري زياد مي‌باشد. با تحليل حساسيت به روش حذف پارامتر، ميزان تأثيرگذاري هركدام از پارامترهاي موثر در آلوده سازي آبخوان مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تحليل ها نشان داد كه مهمترين پارامتر تأثيرگذار بر شاخص آسيب پذيري در اين منطقه، پارامتر محيط منطقه غير اشباع است. همچنين جهت صحت سنجي تحقيق و نتايج، از انداره گيري ميزان نيترات در آب‌هاي زير زميني دشت قزوين استفاده شد، نتايج آزمايش نشان داد پهنه بندي آسيب پذيري بدست آمده از مدل دراستيك با توزيع نيترات در آب زيرزميني دشت قزوين از همخواني خوبي برخوردار است.