بازدید:29127 بروزرسانی: 29-06-1397
حسین اترک
پلورالیسم هستی شناختی و معرفت شناختی در فلسفه کارل یاسپرس |
چکيده کارل ياسپرس فيلسوف اگزيستانسياليست آلماني در صدد است تا ناپيوستگي و شکافي را که در معرفتشناسي و هستيشناسي فلسفههاي رايج پيشين وجود داشت با بازشناسي قلمرو هستي پر کند. اشتباه فلسفههاي پيشين در اين بود که با يگانه دانستن قلمرو هستي سعي داشتند با ابزار معرفتي واحدي که آن را حق ميدانستند به شناخت حقيقت از غير حقيقت بپردازند. به عقیده یاسپرس هستي داراي قلمروهاي متعدد است که هر يک از آنها ابزار شناختي خاصي نياز دارند. وی شش وجه براي هستي باز ميشناسد: هستي آنجائي يا جهان، هستي خودي يا وجود انسان که داراي چهار بخش دازين، آگاهي کلي، روح و هستي است و هستي في نفسه يا ترانسندنس. اين وجوه مختلف هستي به روشهاي متفاوتي شناسایی ميشوند. دازاین موضوع علوم تجربی و پوزیتیویسم و پراگماتیسم است. آگاهی کلی یعنی آنچه با عقل ادراک می¬شود. ذهن موضوع راسیونالیست هگل است. هستی، سرچشمه اصلی حقیقتها و موضوع فلسفه اگزیستانسیالیسم است. جهان، حقیقت خارج از ما که با عقل وحس کشف میشود. ترانسندنس باشندة فراتر از جهان، برترین وجود و عالیترین حقیقت؛ حقیقتی که فقط انسان هستیدار میتواند به آن برسد و با حس و عقل قابل درک نیست. واژههای کلیدی: یاسپرس، پلورالیسم، هستیشناسی، معرفت شناسی، وجود. |