چکيده

اندیشمندان در شناسایی عوامل محیطی بروز جرایم دریافته اند، مکان، انسان، زمان سه عنصر اصلی مؤثر در شکل گیری رفتار مجرمانه است. بنابراین تفاوت در شرایط مکانی، زمانی و رفتاری سبب توزیع جغرافیایی متفاوت بزهکاری می شود. بررسی ها نشان می دهد بزهکاران در انتخاب محل و زمان انجام رفتارهای مجرمانه خود منطقی و سنجیده عمل می کنند و تنها مکان هایی را بر می گزینند که امکان ارتکاب جرم در آن سهل تر باشد و سریع تر بتوان از محل فرار نمود. در مقاله حاضر تأثیر شرایط محیطی در نوع و میزان جرایم ارتکابی در محدوده تهران مطالعه شده است. نتیجه بررسی بیانگر وجود ارتباط معنادار بین تاریکی محل وقوع جرم و ارتکاب جرایم مورد بررسی می باشد. در این میان جرایم سرقت و جرایم علیه اشخاص قتل، ضرب و جرح و شرارت بیش از دیگر جرایم در محیط های تاریک رخ داده است. همچنین عامل شلوغی و ازدحام در مورد برخی جرایم به عنوان عامل بازدارنده ارتکاب جرم عمل نموده است. در برخی جرایم شلوغی عامل تسهیل کننده بوده است. به نظر می رسد حذف نقاط کور، نورپردازی بهتر معابر، افزایش امکان نظارت غیر رسمی ساکنین؛ رفع مشکلات طراحی کالبدی فضاها مهمترین راهکارهایی است که می تواند در مقاوم سازی محیط و پیشگیری محیطی بزهکاری در شهر تهران عمل نماید.   کلید واژه: بزهکاری، شرایط محیطی، تاریکی، خلوتی و شلوغی، تهران