چکيده

مقالة حاضر به بررسی الگوی تکیۀ زبان فارسی در سطوح کلمه و گروه نحوی می‏پردازد و نشان می‏دهد که در چارچوب نظریة واج‏شناسیِ نوایی، تکیة واژگانی در زبان فارسی از الگویی ثابت پیروی می‏کند. تکیۀ واژگانی در زبان فارسی تابع قاعدۀ تکیة کلمة واجی یعنی راست‌رو است، اما در بررسی تکیة گروه، رجوع به اطلاعات نحوی و ساخت سازه‎ایِ درونیِ سازة نحوی امری اجتناب‏ناپذیر است. اصل هسته‏گریزی (اسلامی، 1379 و 1384) به‌خوبی از پس تبیین این مسئله برمی‏آید. از این روی، پژوهش حاضر در تحلیل داده‎ها از اصل یادشده بهره می‏جوید. هدف دیگر این مقاله، ارائة دستور الگوی آهنگِ کلمۀ واجی، گروه واژه‏بست و گروه واجیِ زبان فارسی در چارچوب نظریة بهینگی (OT) است. به این منظور، داده‎های پژوهش که برگرفته‎اند از اثر اسلامی (1384) در چارچوب نظریة بهینگی تحلیل می‏شوند و دستوری با استفاده از محدودیت‎های نقض‏پذیر بهینگی ارائه می‏شود.