بازدید:23266 بروزرسانی: 11-07-1397
A. Kheiry1*, H. Tori and N. Mortazavi عزیزاله خیري*، هانیه توري و نجم الدین مرتضوي
تأثیر تنش خشکی و جاسمونیک اسید روی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی نعناع فلفلی Mentha piperita Effects of drought stress and jasmonic acid elicitors on morphological and phytochemical characteristics of peppermint (Mentha piperita L.)
|
نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L. از خانواده نعناعیان، یکی از گیاهان دارویی پرمصرف است که علاوهبر آثار درمانی بهعنوان طعمدهنده در تولید محصولات غذایی و دارویی مختلف بکار میرود. کمّیت و کیفیت مواد مؤثره گیاهان دارویی علاوهبر ژنوتیپ، تحت تأثیر عوامل محیطی نیز قرار میگیرد. از اینرو بهمنظور بررسی اثرات تنش خشکی و جاسمونیک اسید بر روی کمّیت و کیفیت نعناع فلفلی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1394 در دانشگاه زنجان اجرا شد. سطوح آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 (شاهد) درصد ظرفیت زراعی) بهعنوان فاکتور اصلی و غلظت جاسمونیک اسید در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلیگرم بر لیتر) بهعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. برای تکثیر از ریزومهای گیاه استفاده گردید. نمونهها در مرحله گلدهی جمعآوری و پس از خشک شدن در سایه، به روش تقطیر با آب، اسانس گیاه استخراج شد و شناسایی ترکیبهای اسانس به کمک دستگاه GC و GC/MS انجام گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ارتفاع، وزن تر و خشک، کلروفیل کل و محتوای نسبی آب برگ در تیمار شاهد با کاربرد 100 میلیگرم بر لیتر جاسمونیک اسید بدست آمد. همچنین بیشترین میزان آنزیم پراکسیداز در تنش خشکی 50% ظرفیت زراعی با کاربرد 100 میلیگرم بر لیتر جاسمونیک اسید حاصل شد. همچنین بیشترین درصد اسانس در تنش خشکی 75% ظرفیت زراعی با کاربرد 50 میلیگرم بر لیتر جاسمونیک اسید بدست آمد. ترکیبهای اصلی شناسایی شده اسانس شامل منتول، منتون، 8،1-سینئول، سیکلوهگزانول و متیل استات بودند که بیشترین مقادیر منتول، منتون و 8،1-سینئول در تیمار 100 میلیگرم بر لیتر جاسمونیک اسید و بیشترین مقدار سیکلوهگزانول در تیمار 50 میلیگرم بر لیتر جاسمونیک اسید بدست آمد. اما با کاربرد جاسمونیک اسید میزان متیل استات از 7.24% در تیمار شاهد به 0.56% در تیمار 100 میلیگرم بر لیتر کاهش یافت. |