چکيده

بیمه کشاورزی یکی از سیاست‌های مورد علاقه دولت‌ها در پوشش ریسک بخش کشاورزی است و معمولاً به شکل‌های مختلف از حمایت آنها نیز برخوردار بوده است. پرداخت یارانه به حق‌بیمه یکی از شکل‌های رایج حمایت از بیمه کشاورزی است. با این وجود، چنین حمایت‌هایی اغلب نظام‌مند نیست و از قاعده و هدف خاصی تبعیت نمی‌کند. در پژوهش حاضر با اشاره به مبانی نظری و تجربه عملی بیمه کشاورزی در ایران و جهان، و بیان لزوم جهت‌گیری این یارانه‌ها برای حمایت از سیاست‌های دولت، الگویی برای پرداخت هدفمند یارانه حق‌بیمه در راستای حمایت از محصولات جانشین واردات طراحی و تدوین می‌شود و کاربرد این الگو با به‌کارگیری آن در تخصیص یارانه حق‌بیمه به محصولات زراعی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در این الگو فرض می‌شود سیاستگزار به دنبال حداکثرسازی مطلوبیت اجتماعی است که سطح مطلوبیت با افزایش پوشش بیمه‌ای محصولات جانشین واردات افزایش می‌یابد. همچنین، در این الگو محدودیت بودجه برای پرداخت یارانه، و محدودیت مربوط به تمایل به پرداخت کشاورزان بابت حق‌بیمه که در تابع تقاضای آنها منعکس است مورد توجه قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد تخصیص بهینه یارانه‌ها منجر به بازتوزیع بهتر بودجه بین محصولات مختلف در مناطق مختلف می‌شود به‌طوری که با بودجه موجود سطح تولید بیشتری تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.