يكي ازعبادت هاي مهمي كه انسان را در خودسازي و تزكيه و تهذيب نفس ياري مي دهد، «روزه» است. روزه باعث مي شود كه آدمي بر نفس سركش خويش لگام زند، با شهوات و هوا و هوس هايش مبارزه كند، و تمايلات و خواهش هاي نامشروع و نامعقول نفس را تحت كنترل درآورد: چنانكه امام صادق (علیه السّلام) فرمود: روزه خواهشهاي نفساني را ناتوان مي كند.
نفس اماره و سركش، انسان را همواره به بدي ها و گناهان امر مي كند، «ان النفس بالسوء. ازاين رو، قرآن كريم يادآور مي شود كه مراقب خود باشيد، «عليكم انفسكم «.
آدمي تا زماني كه اسير هوا و هوس ها و دلبستگي هاي نفساني است، هرگز روي سعادت و رستگاري را نخواهد ديد و در اثر رذايل اخلاقي و بيماري ها و ناهنجاري هاي روحي چون خودپرستي، تكبر، رياست طلبي، كينه، حسد، ريا، غيبت و ... به پست ترين مرتبه هاي انساني سقوط مي كند، تا جايي كه از حيوان هم پست تر مي شود. اما با تزكيه و تهذيب نفس، خودسازي و مبارزه با نفس اماره است كه انسان به كمال و رستگاري، و هدف خود از زندگي دست مي يابد.
ذات اقدس الله كمال روح را در تزكيه آن مي داند:«قد افلح من زكها¤ و قد خاب من دسها؛  هر كس نفس خود را تزكيه كرد رستگار شد؛ و آن كس كه نفس خويش را با معصيت و گناه آلوده ساخته، نوميد ومحروم گشته است.» «فلاح» در حقيقت جامع همه كمالات انساني است، و راه رسيدن به آن از ديدگاه قرآن كريم، تزكيه و تربيت نفس است.
تزكيه به معني تطهير، پالايش و پاكسازي از آلودگي كه سبب رشد و شكوفايي استعدادها و كمالات انساني مي شود. براي اثبات اين مسئله سرنوشت ساز، تنها در آغاز سوره شمس به يازده موضوع مهم ازعالم خلقت و ذات پاك خداوند قسم ياد شده، و بيشترين سوگندهاي قرآن را به طور جمعي در خود جاي داده است.
در مكتب تربيتي روزه، براي كاملتر شدن و تاثير افزونتر آن در نظام روحي- رواني شخص،توصيه اكيد بر امساك و روزه داري انديشه و فكر، تمام حواس پنجگانه واعضا و جوارح بدن ازآلودگي هاي اخلاقي وگناهان شده است. امام علي (عليه السلام) مي فرمايد: «صوم الجسد الامساك عن الاغذيه ... و صوم النفس امساك الحواس الخمس عن سائر المئاثم و خلو القلب من جميع اسباب الشر؛روزه جسم، خودداري ازغذا و روزه روح، خودداري حواس پنج گانه ازگناهان، و خالي بودن قلب ازهمه عوامل بدي است.» حتي در بعضي از روايت ها روزه بدون اين شرايط بي تاثير شمرده شده است. چنانكه حضرت فاطمه زهرا (عليها السلام) مي فرمايد: «روزه داري كه زبان و چشم و گوش و جوارح خود را حفظ نكند، روزه اش به چه كارش خواهد آمد».

منبع: پایگاه اینترنتی راسخون