با عنایت به فرا رسیدن چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و ضرورت اطلاع رسانی دستاوردها و خدمات چهل ساله استان زنجان، مجموعه یادداشت هایی با عنوان «صعود چهل ساله» از طرف سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان برای انتشار در اختیار دانشگاه قرار گرفته که در ادامه مطلبی را با عنوان « روند فزاینده توسعه در نرخ با سوادی مناطق روستایی استان زنجان» در همین زمینه می خوانید:

از شاخص‌هاى جمعيتى مربوط به سواد و آموزش مى‌توان نرخ يا ميزان سواد جمعيت را نام برد. این شاخص ها که در بخش های مختلف جمع بندی می شود از جمله معیارهای مهم اجتماعی و سرمایه انسانی هر کشوری محسوب شده و برای رشد و توسعه آتی آن دارای اهمیت زیادی است.

سواد آموزي در مسیر پایان دادن به فقر مطلق و ارتقای رفاه عمومی همه مردم،  نيازی بنیادی است. از اين رو سواد آموزی، از محورهایی است که در دستورکار سازمان ملل برای سال 2030 جهت توسعه پایدار قرار دارد. هدف چهارم از اهداف هفت گانه توسعه پایدار مورد نظر سازمان ملل تاكيد مي كند كه همه جوانان، سواد و حساب را خوب فرا گیرند و نسبت چشمگیری از افراد بالغ که فاقد این مهارت ها هستند، نیز فرصت یادگیری خواندن، نوشتن و حساب کردن را به دست آورند.

آرمان های توسعه پایدار، می خواهد دسترسی به آموزش با کیفیت و فرصت های یادگیری را در طول عمر همه مردم فراهم نماید. در این راستا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از محورها و راهبردهای توسعه کشور افزایش شاخص های مربوط به آموزش و سواد بوده است.

آمار نرخ باسوادی و شاخص های مرتبط در استان نیز گویای روند رو به رشد و توسعه ای بعد از انقلاب اسلامی بوده است.  نرخ باسوادی جمعیت 6 ساله و بیشتر استان در سال 1355 معادل 28.17 درصد بوده که با رشد 54.18 درصدی به 82.35 درصد در سال 1392 رسیده و سال 1395 به 84.83 درصد رسیده که رشدی معادل 2.48 درصد داشته ‌است.

نرخ با سوادی مناطق شهری استان زنجان در سال 1355 به میزان 55.18 درصد بوده که در سال 92 به 87.43 درصد و در سال 1395 به میزان 84.83 درصد رسیده است.

نرخ با سوادی مناطق روستایی استان زنجان در سال 1355 بالغ بر 21.69 درصد بوده که با رشد بیش از سه و نیم برابری به 73.79 درصد در سال 92 رسیده است. این رشد ادامه داشته و در سال 95 مطابق برآوردهای صورت گرفته به 75.66 درصد رسیده است.

نرخ با سوادی مردان استان در سال 1355 به میزان  44.11 درصد بوده که با رشد نزدیک به دو برابری به 87.05  درصد در سال 92 رسیده است. این رشد ادامه داشته و در سال 95 مطابق برآوردهای صورت گرفته به 89.29 درصد رسیده است.

نرخ با سوادی زنان استان زنجان در سال 1355 به میزان 16.09 درصد بوده است. این میزان در سال 1392 به 77.66 درصد رسیده و در سال 95 نیز به 80.29 درصد بالغ شده که رشد نزدیک به 5 برابری داشته است.

نسبت دانش‌آموز به معلم در سال 57 به میزان 22.5 درصد بوده است. این میزان در سال 92 به 19.94 درصد و در سال 96 به 23.36 درصد رسیده است.

نسبت دانش آموز به کلاس در سال 57 به میزان 34.67 درصد بوده که در سال 92 به 22.92 درصد و در سال 96 به 23.42 درصد رسیده است. نسبت دانش‌آموز به کلاس در سال 1357 معادل 67/34 درصد بوده که در سال 1392 به 92/22 در سال 1396 به 42/23 درصد رسیده ‌است.

در سال 57 تعداد دانشجویان موسسات آموزش عالی استان زنجان 462 نفر بوده است. این تعداد در سال 92 به 69 هزار و 98 نفر رسیده و در سال 96 نیز به 44 هزار و 129 نفر بالغ شده است. تعداد دانشجویان موسسات آموزش عالی استان در سال 1357، 462 دانشجو بوده که در سال 1392 به 69 هزار و 98 و  در سال 1396 به 44 هزار و 129  دانشجو رسیده ‌است. این تعداد در سال 1396 نسبت به 1392، 14/36 درصد کاهش داشته ‌است.

در سال  57 تعداد فارغ التحصیلان موسسات آموزش عالی 183 نفر بود که در سال 92 به 12 هزار و 670 نفر رسیده و در سال 96 نیز به 12هزار و 670 نفر بالغ شده است.

تعداد مراکز ثابت سازمان فنی و حرفه‌ای در سال 1357 یک مرکز در سطح استان زنجان بوده است. این تعداد در سال های 92 و 96 به 13 مرکز رسیده که رشد 13 برابری داشته است.

سرانه فضاهای آموزشی به ازای هر نفر دانش آموز در استان زنجان طی سال 1357 به میزان  80 سانتی متر مربع بوده که این میزان در سال 92 به 2 متر و 10 سانتیمتر و در سال 96 به یک متر و 90 سانتی متر رسیده است.

.