چکيده

رخداد معدنی آهن گورگور در بخش شمالی پهنه سنندج- سیرجان و در فاصله 25 کیلومتری باختر دندی قرار دارد. توالی میزبان کانه زایی در گورگور سنگ-های دگرگونی دگرشکل شده شیستی و کوارتزیتی (معادل سازند کهر) است که با ارتباطی گسله در زیر واحدهای مرمری و دولومیتی قرار گرفته اند. واحدهای شیستی به ترتیب فراوانی از نوع گارنت- میکا شیست، بیوتیت شیست، مسکویت شیست و کوارتز- کلریت- اپیدوت شیست هستند. نتایج مطالعات سنگ‌نگاری نشان می دهد که بافت غالب در شیستها لپیدوگرانو‌بلاستیک، پورفیرولپیدوبلاستیک و پورفیروپوئی کیلوبلاستیک و در کوارتزیتها، گرانو‌بلاستیک است. مطالعات ساختاری رخداد سه نوع دگرشکلی (D1, D2, D3) را در منطقه مشخص کرده است. دگرشکلی مرحله دوم مهمترین نوع دگرشکلی منطقه است. کانه‌زایی آهن در گورگور به صورت عدسی شکل و همروند با برگوارگی واحدهای شیستی رخ داده است. بر اساس مطالعات کانه-نگاری، مگنتیت مهمترین کانی معدنی در گورگور است که با اندکی پیریت همراهی می شود. هماتیت و گوتیت در اثر فرآیندهای سوپرژن تشکیل شده اند. کوارتز و تورمالین کانیهای باطله همراه را تشکیل می دهند. بافت کانه ها شامل دانه پراکنده، نواری و توده‌ای است. دگرسانی به بخشهای هماتیتی، سریسیتی و کوارتز- تورمالینی زونهای کانه دار محدود می شود. کانه‌زایی آهن در گورگور در دو مرحله رخ داده است: 1- کانه زایی مرحله اول همزمان با واحدهای آتشفشانی- رسوبی میزبان تشکیل شده است. این نوع از کانه زایی به صورت مگنتیتهای دانه پراکنده و عدسی شکل چینه سان و چینه کران رخ داده است. 2- کانه زایی مرحله دوم به صورت نوارهای مگنتیت و کوارتز رخ داده است. این مرحله از کانه زایی طی فرآیندهای دگرگونی و دگرشکلی منطقه تشکیل شده است. نتایج مطالعات صحرایی و میکروسکوپی انجام شده نشان می دهد که کانه زایی آهن در رخداد معدنی گورگور از نوع آتشفشانی- رسوبی است. به نظر می رسد ويژگیهای کانه زایی آهن در رخداد معدنی گورگور می تواند به عنوان الگویی جهت پیجویی و شناسایی کانه زایی آهن در پهنه سنندج- سیرجان و در ديگر نواحی ايران که زمين شناسی همانندی دارند، مورد توجه قرار گيرد.