چکيده

در روش حفاری مرحله ای، حداکثر گام پیشروی مجاز اصلی ترین عامل تأثیرگذار از بعد اقتصادی و اجرایی می باشد. این عامل ارتباط تنگاتنگی با زمان و هزینه اجرای تونل ها به روش حفاری مرحله ای دارد. در تونل ها اختلاف نظرهای زیادی برای محاسبه ی گام پیشروی وجود دارد که در این بین رابطه ی ساکورایی ) 1991 ( پرکاربردترین رابطه جهت کنترل گام پیشروی مجاز در محیط های سنگی است. اما همواره شرایط پیش بینی نشده ی زمین )طبیعت ناهمگن زمین( و وجود عدم قطعیت در داده های اولیه ی طراحی باعث ایجاد مشکلات اساسی در اجرا و پیشبرد پروژه خواهند شد. در چنین مواردی تحلیل احتمالاتی خواص توده سنگ بسیار مهم است. بدین منظور در این پژوهش، ابتدا مشخصات آماری هر یک از پارامترهای ورودی دارای عدم قطعیت شامل زاویه اصطکاک داخلی، چسبندگی و مدول تغییر شکل پذیری برای مقطع خاصی از تونل سد شهریار با کلاس توده سنگ IIIRMR به دست آمد و سپس اقدام به تولید اعداد تصادفی شد. در مرحله ی بعدی، گام های پیشروی تونل انحراف سد شهریار بر اساس اعداد تصادفی تولید شده بر مبنای مقایسه ی کرنش برشی ماکزیمم روش ساکورایی با کرنش برشی ماکزیمم حاصل از نرم افزار 3DEC 1/ تعیین شدند و در نهایت نتایج تحلیل های احتمالاتی با گام پیشروی اجرایی مقایسه شده است. در نهایت گام پیشروی بهینه ی ماکزیمم برابر 17 متر بدست آمد که با گام پیشروی اجرایی همخوانی خوبی دارد.