بازدید:40175 بروزرسانی: 19-11-1402
محسن احدنژاد روشتی؛ حسین طهماسبی مقدم ؛ فاطمه شامی؛ سعید محرمی
تبیین فضایی پدیدۀ پراکنده رویی شهری (مطالعۀ موردی: شهر قائم شهر) Spatial explanation of urban sprawl phenomenon (Case study: Qaemshahr city)
|
تبیین موضوع: پراکنده رویی برآیندی از رشد سریع جمعیت و گسترش لجامگسیخته در نواحی پیرامونی شهر و تأثیر مستقیمی بر توسعۀ فضایی شهرها دارد که در سالهای اخیر به یکی از چالشهای اصلی سراسر جهان تبدیل شده است. در همین راستا، این تحقیق با هدف تبیین فضایی پراکنده رویی شهری و اثرات محیط زیستی آن در قائم شهر می پردازد. روش: پژوهش حاضر بر آن است به روش توصیفی تحلیلی به تبیین اثرات فضایی پراکنده رویی قائمشهر بر نواحی پیرامون شهری با استفاده از تصاویر ماهواره چند زمانه لندست بپردازد. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانهای و میدانی از محدوده مورد مطالعه گردآوری شد و برای تهیه کاربری اراضی از طبقهبندی نظارت شده فازی مبتنی برشدت انطباق و برای سنجش فرمهای پراکنده رویی از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل هلدرن استفاده شد. یافتهها: نتایج حاصل از مدل هلدرن نشان میدهد که عامل جمعیت بیشترین تأثیر را در ۲۲ سال بر رشد پراکنده شهر با الگوهای متفاوت گذاشته و براثر این رشد کاربری باغات با ۴۳ درصد بیشترین تغییرات را دارد پیشبینیهای صورت گرفته براساس مدل سلولهای خودکار مساحت اراضی ساخته شده تا سال ۱۴۰۲ به ۸۸۳۳ هکتار خواهد رسید. نتایج حاصل از سیستم اطلاعات جغرافیایی نشان میدهد که در این بازه زمانی فرمهای فضایی پراکنده رویی از قبیل الگوی خطی رشد، الگوی مجزا و منفرد، الگوی رشد انبساطی، الگوی خوشهای تشدید میشوند که پیامدهای زیستمحیطی مخربی را به همراه دارد. نتایج: بنابراین آنچه از این تحقیق بر میآید رشد فضایی پراکنده شهری اثرات مخربی بر محیط زیست و زمین های مرغوب ارضی کشاورزی پیرامون و فرم فضایی قائم شهر گذاشته که در راستای دستیابی فرم پایدار شهری الگوی رشد فشرده شهری بهعنوان توسعۀ آتی قائمشهر پیشنهاد میشود. |