چکيده

داشـتن اطلاعـات روزآمد از کاربری و پوشـش زمین بـه ویـژه در محدوده­های شـهری و آگاهی از تغییر و تحـولات آن در طـول یـک دورة زمانی برای برنامـه­ریـزان و مـدیران بسـیار حـائز اهمیت است. این پژوهش، با هدف پایش تغییرات فضایی کاربری و پوشش زمین در محدودة شهری بابل و امیرکلا در دوره­ 1986 تا 2020 و پیش­بینی آن در سال 2030 تهیه شده است. پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات از تصاویر ماهواره لندست 5 و 8 استفاده شده است. برای آشکارسازی و طبقه­بندی تصاویر از مدل Fuzzy ARTMAP و جهت تحلیل تغییرات کاربری و پوشش زمین از مدل کراس­تب وLCM  و برای پیش­بینی کاربری و پوشش زمین در سال 2030 از مدل­ CA-Markov در محیط نرم­افزار IDRISI TerrSet استفاده شده است. همچنین از نرم­افزارARC GIS  برای ترسیم نقشه­های نهایی استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که تبدیل کاربری باغ و کشاورزی آبی به اراضی ساخته شده روند رو به رشدی داشته، به طوری که این اراضی از 3/11 درصد در سال 1986 به 7/19 درصد در سال 2020 افزایش یافته است و مطابق پیش­بینی انجام شده در سال 2030، اراضی ساخته شده به 2/22 درصد از کل مساحت می­رسد. هچنین نسبت اراضی ساخته شده به اراضی ساخته نشده از 8/12 درصد در سال 1986 به 5/24 درصد در سال 2020 افزایش یافته است و پیش­بینی می­شود به 6/28 درصد در سال 2030 برسد که این امر میزان تخریب باغ و اراضی کشاورزی را نشان می­دهد.