نتایج کار تحقیقی مروری آقای بابک پاشایی دانشجوی دکتری شیمی معدنی دانشگاه زنجان در یکی از معتبرترین مجله های علمی دنیا به چاپ رسیده است. اینکار تحقیقی به عنوان بخشی از رساله دکتری تخصصی شیمی معدنی آقای بابک پاشایی به راهنمایی آقای دکتر هاشم شهروس وند دانشیار گروه شیمی دانشگاه زنجان به انجام رسیده است.

آقای بابک پاشایی تاکنون بیش از 10 مقاله در مجلات معتبر علمی از جمله Dalton Transactions(4.17 = IF)، Proceedings of the National Academy of Sciences of the UnitedStates (7.06= IF) به چاپ رسانده اند. همچنین ایشان به عنوان دانشجوی برگزیده بنیاد ملی نخبگان برای دریافت جایزه تحصیلی سال 1394-1395 انتخاب شده ­اند. در این تحقیق پروفسور مایکل گراتزل از موسسه علوم و مهندسی  دانشگاه EPFL سوییس که نویسنده بیش از 1200 مقاله با ارجاعات بیش از 180000 (اچ ایندکس بیش از 196) که در بین 3 دانشمند برتر با بیشترین ارجاعات در رشته شیمی در جهان می باشد، همکاری نموده اند. ایشان همچنین مخترع نسل جدیدی از سلولهای خورشیدی حساس شده به رنگ می باشد. همچنین پروفسور محمد نظیرالدین از موسسه علوم و مهندسی دانشگاه EPFL سوییس بابیش از 700 مقاله و 48000 ارجاعات (اچ ایندکس بیش از 105) که در لیست بیشترین ارجاعات موسسه تامسون رویترز قرار دارند، سهم بسزایی در این تحقیق به عهده داشته اند.

نتیجه این همکاری چاپ مقاله ای مروری در مورد کارهای انجام شده در زمینه های مشترک در دوآزمایشگاه و آزمایشگاههای دیگر در جهان، با عنوان Influence of Ancillary Ligand in dye-sensitized Solar CellsدرمجلهChemical Reviews(Chem. Rev.) شده است. شایان ذکر است که مضمون مقاله مذکور به عنوان طرح روی جلد شماره بیست چهارم(آگوست 2016) این مجله انتخاب شده است.مجله مذکور که توسط انجمن شیمی آمریکا منتشر می شود، موضوعات کلی شیمی را تحت پوشش قرار می دهدو میانگین ضریب تأثیر IF = 51.56 را در طی پنج سال گذشته دارد. طبق گزارش تامسون رویترز در سال 2016، رتبه 12 امرا با ضریب تأثیر IF = 37.369 در بین تمامی مجلات دنیا به خود اختصاص داده است.

در زیر توضیح مختصری از مضمون کار انجام شده آورده شده است:

از میان انواع انرژی­های مختلف، انرژی خورشیدی می­تواند به عنوان یک منبع مطمئن، دردسترس، ارزان و آسان مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به مقدارقابل توجهی از انرژی نور خورشید که به سطح کره زمین می­رسد، می­تواند جایگزین مناسبی برای انرژی­های تجدیدناپذیر محسوب شود. سلول­های خورشیدی که سلول­های فوتوولتائیک هم نامیده می­شوند انرژی نور را به الکتریسیته تبدیل می­کنند. سلول­های خورشیدی حساس شده با رنگدانه(Dye-Sensitized Solar Cells (DSSCs)) یکی از انواع موثری از سلولهای فتوولتاییک می­باشند که به خاطر تولید ارزان و مقرون به صرفه بودن، بازده بالا، توانایی کار در شرایط نور کم و استحکام بالا توجه زیادی از محققین را به خودش جلب کرده است. DSSCs گونه‌ای از سلول خورشیدی ارزان قیمت متعلق به دسته سلول‌های خورشیدی لایه نازک (Thin Film Solar Cells) است.  اساس کار این سلول ‌یک نیمه رساناست که از یک آندحساس به نور و یک محلول الکترولیت تشکیل می‌شود. جذب نور توسط یک ماده رنگی سبب برانگیخته شدن الکترونهای آن می­شود.

اجزای تشکیل دهندهDSSCs شامل بخشهای مهمی همچون شیشه ی پوشیده شده با اکسید رسانای شفاف، نانوذرات تیتانیوم دیو اکسید (Titanium dioxide, TiO₂)، رنگهای حساس به نور، الکترولیت اکسایش- کاهش، الکترود شمارشگر (کاتد) و مواد ضد نشت می باشد (شکل زیر).

رنگ های حساس به نور در این سلول ها مهمترین قسمت سلول را تشکیل می دهند. معمولاً در بیشتر بررسیها روی DSSCs، کمپلکس های روتنیوم پلیپیریدین به عنوان رنگ حساس به نور انتخاب می­شوند. دلیل این انتخاب شناخت گسترده ویژگیهای فیزیکی  و نوری و اکسایش-کاهش نوری این کمپلکس ها و همچنین آسان بودن تغییر سطح مزدوج شدگی لیگاندهایلی یپیریدینو وارد کردن گروه های مناسب در اطراف لیگاند به منظور بهبود خواص طیفی و اکسایش- کاهشی آنها میباشد. در همین راستا در این مقاله مروری با توجه به اهمیت کمپلکس های روتنیم، سعی شده است که بر اساس لیگاندهای متصل به این کمپلکس هاجمع بندی و طبقه بندی دقیقی به عمل آید.

این موفقیت شایان توجه و تحسین برانگیز را به آقای بابک پاشایی و استاد راهنمای ایشان جناب آقای دکتر شهروس وند صمیمانه تبریک گفته، استمرار موفقیت ایشان را از درگاه خداوند متعال آرزومندیم.