چکيده

ذخیرۀ منابع انرژی در حشرات کامل زمستان‌گذران سن گندم Eurygaster integriceps اهمیت شایان توجهی در بقای زمستانی آنها دارد. در پژوهش حاضر، تغییر ترکیبات بیوشیمیایی حشرات کامل نسل جدید سن گندم تیمارشده با غلظت‌های زیرکشندۀ نیم‌آزال تی‌اس یک درصد مطالعه شد. نخست، حشرات کامل سن گندم با غلظت‌های مختلف نیم‌آزال (0، 100، 300 و 500 میکرولیتر بر لیتر (μl/l)) تحت شرایط مزرعه تیمار شدند و نمونه‌برداری به فواصل زمانی 3، 6 و 12 روز بعد از سم‌پاشی انجام گرفت. در مرحلۀ دوم، یک هفته پس از سم‌پاشی اول، تعدادی از حشرات مرحلۀ اول مجدداً با غلظت‌های مشابه تیمار شد و نمونه‌برداری 3، 6 و 12 روز بعد انجام گرفت. میزان قند، گلیکوژن، چربی و پروتئین موجود برای هر یک از دو جنس نر و ماده در چهار تکرار بر حسب میلی‌گرم بر گرم وزن تر بدن حشره تعیین شد. نتایج نشان داد که نیم‌آزال تأثیر معناداری بر میزان چربی، گلیکوژن، قند، پروتئین و محتوای کل ذخایر انرژی (001/0P<) دارد و هر سه غلظت سبب افزایش میزان چربی و پروتئین در مقایسه با شاهد شده‌اند. به‌طوری که پس از کسر اثر شاهد، چربی 53/85، 3/97 و 22/108 درصد و پروتئین 62/4، 23/14 و 27/34 درصد به‌ترتیب در غلظت‌های 100، 300 و 500 μl/l افزایش یافته‌اند. میزان گلیکوژن در اولین غلظت به میزان 35/27 درصد کاهش داشته و در بقیۀ غلظت‌ها تفاوت معناداری را با شاهد نشان نداده است. همچنین میزان قند در مقایسه با شاهد به‌ترتیب در سه غلظت 9/9، 37/27 و 76/43 درصد کاهش یافته است. در مجموع محتوای کل ذخایر انرژی در سه غلظت تأثیرات افزایشی نشان داده و گذر زمان و نیز سم‌پاشی مجدد این افزایش را تشدید کرده است. این فاکتور بین دو جنس نر و ماده تفاوت معناداری نداشته است.