۱٫ بستر فضای مجازی به ویژه شبکه های اجتماعی، به صورت عام فرصت مساعدی است که می توان در آن به انتشار عقاید و افکار پرداخت. مسئله ای که امروز هم در فضای داخلی کشور و هم در فضای بین المللی جای خالی آن به شدت احساس می شود. شبکه های مجازی به کاربران این اجازه را می دهند که به صورت «در لحظه» نسبت به عقاید دیگران واکنش نشان دهند و با تبادل نظر و اطلاعات به یک هم اندیشی و همفکری سازنده دست یابند. این هم اندیشی در فضای سیاسی به تقویت رویکردهای انتقادی کمک می کند و بر این اساس می توان اشکالات دولتمردان و مسئولان را در یک فضای عمومی به بوته نقد کشاند و در صورتی که فرهنگ انتقادپذیری در میان مسئولان حاکم باشد، نتیجه ثمر بخش این تعامل را نیز در سطح کلان جامعه مشاهده کرد. از این رو اگر در تعاملات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، توجه ویژه ای به رفع نواقض و ضعف ها مبذول داشته شود، می توان نتایج قابل توجهی در بستر فعالیت های مجازی به دست آورد. ۲٫ جامعه مجازی در قالب گفتمان انقلاب اسلامی باید حق خود بداند که به طور قانونی و هدفمند به عنوان نمونه از وزارت خارجه در مورد تاکید بر حفظ منافع ملی کشور در مذاکرات هسته ای طلب پاسخگویی کند. یا در مورد دیگر، این جامعه می تواند با اطلاع رسانی عمومی دستگاه خارجی کشور را تحت فشار بگذارد که چگونه و بر اساس کدام مواد قانونی کاترین اشتون اجازه پیدا می کند در سفارت جمهوری اسلامی ایران در اتریش بدون رعایت پوشش قانونی مورد نظر جمهوری اسلامی ایران با محمد جواد ظریف ملاقات داشته باشد و فیلم و تصاویر این قانون شکنی در تمام رسانه های داخلی و خارجی منتشر شود؟ اما تمام این محاسن تنها زمانی از شبکه های اجتماعی قابل استحصال است که از سوی دیگر ابعاد دیگری از زندگی فردی و اجتماعی اقشار جامعه را تهدید نکند.
۳٫ از زمانی که در حدود ۲۰ سال پیش تکنولوژی تلفن همراه و پدیده پیامک وارد ایران شد تا امروز، جامعه و اقشار مذهبی توانسته اند به یک الگوی ثابت و مطلوب در نحوه استفاده از این تکنولوژی دست یابند. امروز در جامعه مذهبی این مفهوم فراگیر شده است که در ارتباطات پیامکی حریم های مشخصی میان دو فرد نامحرم رعایت شود. بسیاری از آقایان و خانم های معتقد حتی شماره همراه فرد نامحرم را در لیست مخاطبان خود ندارند. این نامحرم حتی اگر از بستگان نسبی یا سببی او باشد، باز هم هیچ گونه ارتباط پیامکی بین آنها رد و بدل نمی شود. این فرهنگ پسندیده با آنکه در بخش تلفن همراه میان افراد مذهبی همه گیر شده است، اما در تکنولوژی فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بسیار نادر است. همان افراد مذهبی که حاضر نیستند شماره همراه یک فرد نامحرم را در لیست مخاطبان خود داشته باشند، در شبکه های اجتماعی اقدام به انتشار پست های عاطفی یا تفریحی می کنند. آیا به اشتراک گذاشتن عکس غذایی که قرار است صرف شود توسط یک خانم مذهبی با تفکرات انقلابی در شبکه های اجتماعی کارکرد گفتمانی برای تقویت مبانی فکری و فرهنگی جمهوری اسلامی دارد؟ آیا چهره های ارزشی که در شبکه های اجتماعی فعال هستند با انتشار عکس در منازل خود و همسرشان که نزدیک یکدیگرند، باری از دوش انقلاب اسلامی بر می دارند؟ در ذیل چنین پست هایی نیز انبوهی از کامنت های مختلف با ادبیات دوستانه و محاوره ای و شوخی های ریز و درشت دیگر میان یک مجموعه مختلط از آقایان و خانم ها، به طور علنی شکسته شدن حریم حیا را به بار می آورد. آیا این اشخاص که در شبکه های اجتماعی به این اشتراک گذاری ها نیز می پردازند، حاضرند که به شماره همراه تمام افرادی که در حلقه دوستانشان در شبکه اجتماعی هستند از طریق تلفن همراه خود پیامک کنند که امروز ما ناهار قیمه خوردیم؟ قبحی که در چنین پیامکی وجود دارد که یک خانم برای آقایان نامحرم ارسال کند یا یک آقا برای خانم های نامحرم ارسال کند تفاوتی در شبکه پیامکی تلفن همراه با شبکه اجتماعی ندارد؛ اما به دلیل عدم فرهنگ سازی مناسب شباهت این دو ابزار هنوز درک نشده است.
۴٫ مقام معظم رهبری در فرمان تشکیل شورای عالی فضای مجازی در اسفند ۹۲ می فرمایند: «گسترش فزاینده فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی به ویژه شبکه جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، و لزوم سرمایه گذاری وسیع و هدفمند در جهت بهره گیری حداکثری از فرصت های ناشی از آن در جهت پیشرفت همه جانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیب های ناشی از آن، اقتضا می کند که نقطه کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیم گیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور به وجود آید. به این مناسبت شورای عالی فضای مجازی کشور با اختیارات کافی به ریاست رئیس جمهور تشکیل می گردد و لازم است به کلیه مصوبات آن ترتیب آثار قانونی داده شود.»
۵٫ حجت الاسلام دکتر حمید شهریاری، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و عضو شورای عالی فضای مجازی نیز چند روز پس از صدور این فرمان می گوید: «نکته بسیار جالب در کلمات ایشان برای بنده این بود که این حوزه به اندازه انقلاب اسلامی اهمیت دارد. ایشان در مقام تشبیه فرمودند که این فضا مثل یک رودخانه پر از آب و خروشان است که می آید و دائما هم بر آب آن افزوده و خروشان تر می شود. اگر ما برای این رودخانه تدبیر کنیم و برنامه داشته باشیم، زه کشی کنیم و هدایت کنیم این رودخانه را تا به سد بریزد، می شود فرصت. اگر رهایش کنیم و برنامه ای برای آن نداشته باشیم، می شود یک تهدید. ایشان تاکید بسیاری بر اهمیت این فضا و لزوم مدیریت آن داشتند؛ به گونه ای که همه ارکان نظام باید نقش خاص خود را با حضوری فعال در این فضا ایفا کنند
.»
۶٫ در شرایط فعلی فضای مجازی کشور به ویژه در حوزه شبکه های اجتماعی همچنان مانند سیلاب خروشانی مشغول تخریب بافت های فکری و اعتقادی جامعه است. دریافتی های فرهنگی از فعالیت در این شبکه ها برای کاربران انقلابی با روند فعلی هرگز به اندازه ای نیست که بتواند آسیب های هولناک ناشی از این تکنولوژی را خنثی کند. شبکه های اجتماعی خارجی بر مبنای سیاست های کلان کشورهای بیگانه فعالیت می کنند و کشورهای بیگانه نیز هرگز برای تخریب مبانی حکومتی خویش، امکاناتی در این سطح را در اختیار گفتمان انقلاب اسلامی در جمهوری اسلامی قرار نمی دهند. حتی اگر در کاربران فعال مذهبی جنبشی تحت عنوان آزادی های همیشگی در برابر فعالیت های ضد اسلامی و ضد ملی نظیر آزادی های یواشکی شکل بگیرد از طرف مدیران این شبکه ها حذف می شود. در واقع برخورد گزینشی توسط این شبکه ها آنچنان آگاهانه صورت می گیرد که نیروهای مذهبی پیش از آنکه بتوانند برای مقابله با یک آسیب جریان سازی کنند، به طور ناخواسته خود در دام آسیب های دیگری از جمله تغییر در سبک زندگی حیا مدار پیشین خود گرفتار می شوند و پس از مدتی بسیاری از پیوندهای مستحکم ایمانی که در رعایت حریم محرم و نامحرم از طرف افراد نشان می داد، سست شده یا از بین می روند.
علی احمدپور
ادامه اخبار با موضوع عمومی
به منظور ارائه خدمات بهتر، هرگونه پیشنهاد و انتقاد سازنده خود را با ما در میان بگذارید
