چکيده

 آنجایی‌که توجه بیش‌از‌حد به عملکرد در دیدگاه مدرن بسیاری از وجوه ادراکی فضاهای معماری را در ارتباط با مخاطب کمرنگ کرده‌است،‏ خلأ معنا بیش‌از‌پیش در جوامع امروز خودنمایی می‌کند. پست‌مدرن نیز که درپی برطرف‌نمودن این نقیصه دیدگاه مدرن پدید آمد،‏ با توجه مفرط به جنبه کالبدی معانی،‏ نتوانست نگاهی جامع‌ درجهت مکانمند کردن فضاهای معماری ارائه دهد. بررسی عوامل معناساز راهی مؤثر در القاء احساس آشنایی نسبت به فضای معماری است و استفاده از اصول علم نشانه‌شناسی از بهترین راهکارها در بررسی چگونگی معنا‌دهی به فضا به‌شمار می‌آید. اصول نشانه‌شناسی که در بسیاری از علوم ادراکی ریشه دارد،‏ باتکیه بر مفهوم دلالت موجب ارتباط هرچه‌بهتر مخاطب با فضای معماری می‌شود. بنابراین بررسی عوامل نشانگی که وجوه مختلف کاربردی،‏ ساختاری و معنایی را بطور همزمان در شکل‌دهی فضای معماری درنظر می‌گیرد،‏ می‌تواند گامی در جهت معنابخشی به فضا و ایجاد حس‌مکان در مخاطب باشد. این تحقیق به بررسی نقش نشانه‌ها در ادراک مفاهیم معنایی و نقش آن در ارتقاء حس‌مکان می‌پردازد. از این‌رو،‏ پس‌از بررسی ویژگی‌های مختلف نشانه با دیدگاهی ساختارگرایانه،‏ به مطالعه ماهیت نشانه‌ها در معماری و نحوه ادراک مفاهیم نشانه‌شناسانه پرداخته شده است. از آنجایی که "حس‌مکان" به‌عنوان یکی از مهم ترین معیارهای کیفیت معنایی فضای‌معماری مطرح است،‏ چگونگی تأثیر معانی نمادین بر حس‌مکان از دیدگاه پدیدارشناسی بررسی شده‌است.