چکيده

چکیده منطقه مورد مطالعه که بخشي از بلوک پشت بادام را در زون ايران مركزي تشكيل مي‌دهد، در فاصله حدود 12 کیلومتری جنوب¬باختر شهرستان بهاباد واقع شده است. سنگ‌های آذرين منطقه از نظر تركيب سنگ‌شناسي دامنه وسيعي از سنگ‌هاي بازيك تا اسيدي و انواع نفوذي، نيمه‌عميق و خروجي را شامل می‌شوند. توده‌های نفوذی و نیمه نفوذی موجود در این منطقه عبارت از توده‌ بزرگ گرانیتوئیدی همیجان، توده کوچک گرانیتوئیدی فردوس، توده‌های کوچک و متعدد گابرویی- دیوریتی و گنبد ریولیتی کوه¬سیاه می‌باشند. توده گرانیتوئیدی همیجان متشکل از طیف پیوسته‌ای شامل یک توده نفوذی کم عمق در بخش‌های مرکزی تا گدازه‌ها و توف‌های ریولیتی در بخش‌های حاشیه‌ای می‌باشد که به سمت بالا توسط بخش کربناته سری ریزو (دولومیت¬ها) پوشیده شده و دگرگونی حرارتی مشخصی در محل کنتاکت مشاهده نمی‌شود. توده گرانیتوئیدی همیجان دارای بافت پورفیری، پورفیروئیدی و گرافیکی متشکل از درشت¬بلور¬های پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و کوارتز در زمینه‌ای از کوارتز و آلکالی‌فلدسپار نسبتاً ریز¬بلور بوده، در گدازه‌های ریولیت حاشیه¬ای بافت‌های پورفیری و اسفرولیتی با درشت¬بلور¬های کوارتز و آلکالی‌ فلدسپار مشاهده می¬شوند. توف‌های ریولیتی بافت پورفیروکلاستیک دارند. گرانیت قردوس دارای بافت‌های هتروگرانولار، گرافیکی و پرتیتی حاوی کانی‌های اصلی ارتوز، کوارتز و پلاژیوکلاز بوده و ریولیت¬های کوه سیاه دارای بافت پورفیری، فلسوفیری و فلسیتی با درشت¬بلور¬های کوچک کوارتز و آلکالی فلدسپار می‌باشند. مطالعات ژئوشیمیایی حاکی از این است که مجموعه توده¬های گرانیتی همیجان، فردوس، ریولیت حاشیه گرانیت همیجان و گنبد ریولیتی کوه سیاه دارای ماهیت کالک¬آلکالن پتاسیک بالا تا شوشونیتی بوده و در زمره گرانیت¬های نوع S پرآلومین با گرایش به سمت I قرار می¬گیرند. در نمودارهای چند عنصری بهنجارشده عناصر کمیاب، همه گروه¬های سنگی یادشده از الگوی مشابهی برخوردار می¬باشند که می¬تواند نشانگر ارتباط ژنتیکی آنها باشد. این نمودارها یک الگوی غنی از  LILE (مانند Rb، K، Th و Pb) همراه با آنومالی منفی عناصر HFSE (مانند Nb و Ti) را نشان می¬دهند. الگوی عناصر کمیاب خاکی بهنجارشده نسیت به کندریت نشانگر یک الگوی نسبتاً پرشیب غنی از عناصر LREE با نسبت بالای LREE/HREE می¬باشد. آنومالی مثبت و منفی عناصر یادشده در سنگ¬های مورد مطالعه می¬تواند در ارتباط با درجات پایین ذوب بخشی گوشته متاسوماتیسم¬شده همراه با آلایش ماگمای گوشته¬ای با مواد پوسته¬ای ¬باشد. بطور کلی، با توجه به اطلاعات بدست آمده از مطالعات صحرایی، سنگ¬شناختی، ژئوشیمی و نمودارهای تمایز محیط¬های زمین¬ساختی گرانیت¬ها، می‌توان گفت که گرانیتوئید همیجان و سنگ¬های اسیدی وابسته، در یک محیط بعد از برخورد در بلوک پشت بادام تشکیل شده‌اند. کلیدواژه‌ها:  گرانیتوئید همیجان، ریولیت کوه سیاه، بهاباد، بلوک پشت بادام، ایران مرکزی