چکيده

با توجه به اهمیت تحقق امنیت غذایی، لزوم تولیدکالاهای جانشین واردات و افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز منعکس است لازم است امکان تحقق و پایداری تولید محصولات مهم مورد ارزیابی قرار گیرد. با توجه به اهمیت روغن در سبد غذایی مردم و سهم بالای واردات آن در این تحقیق، امکان تداوم تولید محصولات کلزای آبی و دیم در استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور شاخص‌های هزینه منابع داخلی و نسبت هزینه به منفعت اجتماعی محاسبه و تحلیل شد. برای این منظور در تحقيق حاضر برای پرهیز از نوسانات سالانه که می‌تواند به دلایل متعدد رخ دهد از میانگین داده‌های پنج سال استفاده شد. به طوری که، مقدار نهاده¬ها و محصولات تولید کلزای آبی و دیم در فاصله سال‌های 1386-1385 تا 1390-1389 جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد تولید کلزای آبی در این استان دارای مزیت نسبی اما تولید کلزای دیم فاقد مزیت نسبی است. به طوری که شاخص هزینه منابع داخلی و نسبت هزینه به منفعت اجتماعی کلزای آبی به ترتیب برابر است با 98/0 و 99/0 محاسبه شد. همچنین، این شاخص‌ها برای کلزای دیم به ترتیب 8/1 و 9/1 محاسبه شد که حاکی از عدم وجود مزیت نسبی تولید است. با توجه به عملکرد نسبتاً پایین تولید و مصرف بیش از حد نهاده‌ها و این که حتی مزیت کلزای آبی نیز در مرز مزیت نسبی قرار دارد لزوم توجه به افزایش بهره‌وری عوامل تولید حائز اهمیت است.