چکيده

تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل بازدارنده توسعه زنجیره ارزش سیب‌زمینی در استان همدان انجام شد. این تحقیق از نوع پیمایشی و توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل سیب‌زمینی‌کاران استان همدان بود که از این میان 386 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه بود که روایی آن بر اساس نظرات تیم تحقیق تأیید شد و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 722/0 ارزیابی و تأیید شد. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS26 و روش تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد، شش عامل بازدارنده توسعه زنجیره ارزش سیب‌زمینی در استان همدان به ترتیب عبارت‌اند از مشکلات و موانع آموزشی- ترویجی، زیرساختی، تأمین نهاده، مدیریتی، اقتصادی و زیست‌محیطی که این عوامل در مجموع 22/60 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. مهم‌ترین موانع به ترتیب بالاترین میانگین شامل، قیمت بالای کود، قیمت بالای بذر، هزینه بالای بسته‌بندی، عدم ثبات قیمت، قیمت بالای ماشین‌آلات، کاهش کیفیت خاک و وجود مشکل آب در منطقه سیب‌زمینی بودند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری، نظارت بر روند فعالیت‌های مختلف و به روز کردن فن‌آوری‌های مورد استفاده در حلقه‌های مختلف زنجیره ارزش، از سازو کارهایی است که می‌تواند با مشارکت دولت و بخش خصوصی، آهنگ توسعه زنجیره ارزش را تسریع بخشد.