چکيده

نظام آموزش و به‌ویژه آموزش عالی یکی از ارکان مهم و به عبارتی از تکیه‌گاه‌های اصلی دولت‌ها برای رشد و توسعه اقتصادی است. لذا بازشناخت اقتصادی این بخش مخصوصاً ساختارشناسی هزینه در آموزش عالی و استخراج تابع هزینه علاوه بر کمک به برنامه‌ریزان توسعه برای ارزیابی هزینه‌های مرتبط با افزایش کمی می‌تواند به تخصیص بهینه اعتبارات هزینه‌ای و سرمایه‌ای در دانشگاه‌ها کمک نماید. هدف اصلی این تحقیق بررسی ساختار هزینه در آموزش عالی وتخمین تابع هزینه آموزش عالی و بررسی مقیاس اقتصادی دانشگاه‌ها می‌باشد. به این منظور از فرم تابع هزینه درجه دوم برای برآورد تابع هزینه دانشگاه‌ها استفاده شد. برای برآورد پارامترهای تابع هزینه از داده‌های تابلویی همه دانشگاه‌های جامع کشور طی دوره زمانی 94- 1393 استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که برآورد هزینه دانشگاه‌ها در مقاطع تحصیلی مختلف با یکدیگر تفاوت دارند که این امر می‌تواند ناشی از قدمت، عوامل ساختاری، ترکیب نیروی انسانی، وضعیت فیزیکی و منطقه‌ای آنها باشد. بررسی صرفه‌های ناشی از مقیاس و ابعاد نشان داد که صرفه‌های ناشی از مقیاس در سه سطح کارشناس و تحصیلات تکمیلی و دکتری تا 150 درصد از میانگین خروجی وجود دارد. همچنین صرفه‌جویی ناشی از تنوع عام (ابعاد) در دانشگاه وجود دارد، یعنی هزینه تولید ستانده‌های دانشجویان روزانه در مقاطع مختلف به طور مشترک و همزمان کمتر از هزینه تولید آنها به طور مجزا و منفرد برای دانشگاه است.