كانهآرايي و فرآوري مجموعه عملياتي است كه بر روي يك ماده معدني پس از استخراج انجام مي شود تا آن را قابل مصرف در صنعت كند. اين مجموعه عمليات به دو دسته فيزيكي و شيميايي تقسيم بندي ميشوند. در روشهاي فيزيكي هدف جداكردن كاني يا كانيهاي با ارزش از گانگ است. در طي اين فرآيند پس از خردايش و آزاد سازي كانيها از هم ديگر با استفاده از اختلاف خصوصيات فيزيكي مثل، رنگ، اختلاف در خصوصيات خردايش، وزن مخصوص، خاصيت مغناطيس، هدايت الكتريكي، خصوصيات شيمي-فيزيكي سطح و اختلاف در خواص رنگي و غيره به روشهاي سنگ جوري، شستشو و اسكراب، جداكنندههاي ثقلي، جداكننده مغناطيسي، جداكننده الكتروستاتيكي، فلوتاسيون كانيهاي با ارزش از باطله جدا ميشود. محصول بدست آمده كنسانتره ناميده ميشود. در روشهاي شيميايي كه به هيدرومتالورژي معروف است هدف بازيابي يك فلز يا تركيب با ارزش و يا خذف آن از ماده معدني است. در اين روش پس از خردايش تا اندازه مناسب فلز يا تركيب با ارزش ويا مزاحم به وسيله معرفهاي شيميايي مختلف حل شده و به محلول انتقال مييابد. در مراحل بعدي بسته به هدف فرآيند تركيب يا فلز مورد نظر پس از تصفيه و تغليظ به روشهاي مختلف از محلول بازيابي ميشود.
استان زنجان یکی از مناطق معدن خیز کشور بوده و در یکی از زونهای کانیسازی شده مهم کشور قرار دارد. در این بین کانسارهای فلزات پایه و گرانبها از نظر پتانسیل و هم از نظر ارزش افزوده از اهمیت بخصوصی برخوردار هستند. با وجود پتانسیل بالای استان از این نظر، آزمایشگاه تخصصی در این مورد در سطح استان وجود ندارد. به همین علت لزوم تاسیس آزمایشگاهی مجهز و کاربردی در استان احساس میشد. احداث این آزمایشگاه در دانشگاه زنجان نیز در همین راستاست.
- اهداف
- اهداف اوليه
هدف اولیه در مورد كانيهاي فلزي از جمله فلزات پایه و گرانبها آمادهسازي كانه و استخراج فلزات با ارزش از آن میباشد. این کار با احداث کارخانههای فرآوری امکانپذیر است. اما جهت احداث کارخانه در مقیاس صنعتی باید ابتدا مطالعات امکانسنجی در مقیاس آزمایشگاهی انجام شود که این کار در آزمایشگاههای تخصصی مثل آزمایشگاه فوق قابل انجام است. در مرحله بهینه سازی کارخانههای موجود نیز از این آزمایشگاه میتوان استفاده کرد.
- اهداف نهايي
- استفاده بهينه از منابع ملي
- كاهش هزينههاي حمل و نقل
- كاهش مصرف انرژي
- افزايش بازيابي فلز
- حذف عناصر مزاحم و سمي
- افزايش ارزش افزوده
- كاهش مخاطرات زيست محيطي
- در نهايت افزايش سود حاصله و توسعه پايدار در صنعت معدن
آزمايشگاههاي فرآوری و استحصال فلزات پایه و گرانبها داراي بخشهاي زير ميباشد:
1-1 بخش خردایش و آمادهسازي نمونه:
در اين بخش خردايش, تقسيم, طبقهبندي, خشك كردن و نمونهگيري انجام ميگردد كه داراي تجهيزاتسنگ شكن فكي بزرگ, سنگشكن فكي كوچك, سنگ شكن غلطكي, آسياي ميلهاي, آسياي گلولهاي, پودکن رینگی, تقسيمكن ريفل كوچك و بزرگ, انواع سرند طبق استاندارد ASTM وخشككن ميباشد.
1-2 بخش ثقلي
در اين بخش تجهيزات لازم براي آزمايشات مختلف ثقلي وجود دارد كه عبارتند از:انواع جيگ كوچك و بزرگ با سيستم عبوري و روي سرند, ميز لرزان ويفلي, مارپيچ هامفري، و واسطه سنگین میباشد.
1-3 بخش فلوتاسيون
در اين بخش تجهيزات و مواد شيميايي لازم براي آزمايشات مختلف فلوتاسيون وجود دارد كه عبارتند از :سلولهاي فلوتاسيون با ظرفيت 5/0 تا 2 كيلوگرم, دستگاه فيلتر مكشي, دستگاه اسكرابر, كلكتور كفساز, بازداشتكننده , متفرق كننده و تنظيمكنندههايگوناگون از شركتهاي مختلف است.
1-4 بخش هیدرومتالورژی
بخش ليچينگ براي انجام آزمايشات مربوطه داراي تجهيزات همزني پرهاي , باتل رول، ستونهاي شبيهساز هيپ(در حال ساخت)، SX،EWو مواد شيميايي مختلف است.
- مراحل انجام كار در آزمایشگاه
پروژههاي آزمایشگاهی به دو دسته پروژههاي فرآيندي و پروژههاي تحقيقاتي تقسيم ميشود. مراحل انجام كار براي اين دو نوع پروژه به شرح زير ميباشد:
- آمادهسازي نمونه: آمادهسازي نمونه شامل خردايش و تقسيم مرحلهاي نمونه ميباشد. تعداد مراحل، دانهبندي و وزن هر مرحله بر اساس روشهاي آماري انجام ميگيرد.
- شناسايي نمونه: شناسايي نمونه شامل سه سطح كلي زير ميباشد:
الف: خصوصيات فيزيكي: شامل وزن مخصوص ظاهري، وزن مخصوص واقعي،رطوبت، دانهبندي، انديس سايندگي، انديس باند، رابطه زمان-دانهبندي.
ب: تعيين خصوصيات و تركيب شيميايي: شامل تعيين عيار عناصر اصلي، تعيين عيار عناصر باارزش از ديدگاه فرآيند؛ تعيين عناصر مضر از ديدگاه فرآيند و محيط زيست بوسيله روشهاي مختلف تخريبي و غير تخريبي تر يا دستگاهي.
ج: مطالعات كانيشناسي فرآيند: شامل كليه اندازهگيريهاي كمي و كيفي كاني شناسي، ساخت و بافت نمونهها، درجه آزادي، ليچينگهاي تشخيصي، توزيع عناصر مفيد در فازهاي مختلف، توزيع عناصر مضر در فازهاي مختلف.
- مطالعات كتابخانهاي و ارزيابي اوليه نتايج شناسايي جهت تعيين سطح فعاليت(فرآيندي يا پژوهشي)
- مطالعات آزمايشگاهي
الف: پروژههاي فرآيندي
- انتخاب اوليه روشهاي فرآوري مرسوم و بررسي امكان فرآوري نمونه با اين روشها و انتخاب يك يا چند گزينه جهت مطالعات گسترده.
- انجام آزمايشات تشخيصي
- بهينهسازي و تعيين پارامترهاي طراحي و اقتصادي براي روشهاي منتخب و انتخاب روش نهايي
- ارائه فلوشيت و موازنه جرم و انرژي
- طراحي و تعيين اندازه دستگاهها
- ارزيابي فني و اقتصادي
- ارائه گزارش
ب: پروژههاي تحقيقاتي
- بررسي جامع مطالعات قبلي در اين صنعت و حتي صنايع ديگر جهت گرفتن ايده
- انتخاب روشهاي ممكن و عوامل موثر بر فرآيند
- بررسي تاثير عوامل موثر بر روي فرآيندهاي منتخب و بهينهسازي آنها به روش طراحي آزمايشات.
- تعيين پارامترهاي عملياتي و بررسي مقدماتي فني و اقتصادي( مرتبه بزرگي)
شماره تماس | مدیر مسئول |
02433054453 | دکتر امیررضا محمدي |