چکيده

گرد و غبار از طریق کاهش انرژی خورشیدی رسیده به سطح زمین، اقلیم و چرخه هیرولوژیکی را تحت تأثیر قراد داده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی بر جا می­گذارد. خاورمیانه از جمله مناطقی در جهان است که بیشترین گزارش طوفان­های گرد و غباری را داشته است. در این تحقیق طوفان گردوغباری رخ داده در جولای 2009، با استفاده از عمق اپتیکی هواویز (AOD) بدست آمده توسط الگوریتم ساده شده بازیابی هواویز (SARA) و داده­های زمینی اندازه­گیری شده در ایستگاه آئرونت، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بیشینه AOD بدست آمده در منطقه در روز 4 جولای بود، بطوریکه AOD در این روز در کویت، اهواز، خلیج فارس، بغداد و ریاض بترتیب به 44/1، 56/2، 07/1، 3 و 99/1 رسید. توزیع اندازه حجمی هواویز (VSD) اندازه­گیری شده در ایستگاه آئرونت در روزهای گردوغباری به بیشینه مقدار و در روزهای غیر گردوغباری به کمترین مقدار رسید. خصوصیات اپتیکی استخراج شده از ایستگاه آئرونت از قبیل VSD، آلبیدوی پراکنش منفرد، پارامتر تقارن و شاخص ضریب شکست، بیانگر این بود که هواویزهای گردوغباری ناشی از طوفان در مقایسه با هواویزهای انسانی (آلودگی­های صنعتی و وسایل نقلیه) سهم زیادی در منطقه دارد. تابش فرودی موج کوتاه خورشیدی در سطح (DSSR) و تابش خالص موج کوتاه خورشیدی در سطح (NSSR) با استفاده از مدل اقبال و محصولات جو و زمین مادیس (از قبیل بخار آب، ازن، موقعیت جغرافیایی وآلبیدوی سطح)، SARA AOD و اندازه­گیری­های زمینی (آلبیدوی پراکنش منفرد و پارامتر تقارن) بدست آمدند. اثرات تابشی هواویزهای گردوغباری بر روی تابش موج کوتاه فرودی (ARF_DSSR) در روزهای مورد مطالعه (گردوغباری و غیرگردوغباری) بین 51- و 160- وات بر مترمربع و اثرات تابشی هواویزهای گردوغباری بر روی تابش خالص موج کوتاه (ARF_NSSR) بین 39- تا 122- وات بر مترمربع بود. طوفان گردوغباری موجب کاهش 15 تا 20 درصدی DSSR در روزهای گردوغباری شد و این کاهش باعث افزایش 66 درصدی واداشت تابشی هواویز (ARF) در منطقه گردید. چنین شرایطی می­تواند منجر به کاهش دما در بخش زیرین جو و سرمایش سامانه زمین گردد.