چکيده

اکوسیستم های انسانی در بهترین شکل خود که به صورت مناطق مسکونی و سکونتگاهی خودنمایی می کنند در سیر تکاملی  اکوسیستم ها، در آخرین مرتبه قرار دارند. در ابتدای شکل گیری، این مناطق هر چند از تعدد بسیار زیادی برخوردار بوده اند، ولی از نظر تراکم جمعیتی از تراکم بسیار کمی برخوردار بوده به عبارتی از نظر جمعیتی بسیار کم جمعیت بوده اند. این گونه پراکندگی تحت تأثیر مستقیم عوامل محیطی چون وضعیت دریافت انرژی از خورشید و منابع آب در نواحی داخلی ایران بوده است. به عبارتی تراکم جمعیتی و تعدد این سکونتگاه ها به شدت تحت تأثیر مقدار و نوسانات آبی بوده است. خود منابع آب نیز در داخل این کشور، به شدت تحت تأثیر ارتفاعات و وضعیت ناهمواری های ایران بوده است. ناهمواری هایی که با افزایش ارتفاع باعث کاهش درجه حرارت از یک سو و افزایش منابع رطوبتی از سوی دیگری می شود. طوری که در ارتفاعات بالاتر از 2700 متری در ایران سکونتگاه دائمی ایجاد نشده هر چند از منابع آبی مطلوبی برخوردار باشند. هر کدام از سکونتگاه ها که بخاطر همجواری با نواحی کوهستانی از وضعیت منابع آب مطلوبتری برخوردار بوده اند، به شرط داشتن شرایط دمایی مطلوب، از نظر جمعیتی از وضعیت بهتری برخوردار بوده و شاید با ادغام دیگر سکونتگاه ها، از رشد بیشتری برخوردار شده و شهر نشینی به سبک امروزی در آن ها توسعه یافته است. با چنین نگرشی و با در نظر گرفتن برف مرز دائمی کواترنری حوضه آبی زنجان رود و جهت شیب ناهمواری ها در دامنه های نسار و نگار، به دنبال این هستیم که نگرش فضایی توزیع منابع آب را که مسلماً از پراکندگی سیستم های یخچالی گذشته تبعیت کرده اند بازنگری کرده و ارتباط بین آن ها را با وضعیت سکونتگاه ها بازسازی نماییم.