چکيده

کشور ایران در قلب کمربند بیابانی نیمکره شمالی واقع شده‏است؛ اما پراکندگی و وضعیت بردارهای مختلف ناهمواری‏های آن به گونه‏ای است که شرایط را برای همگرایی رواناب و رسوب فراهم کرده‏ا‏ست و بستر مناسبی را از نظر منابع آب و خاک در شرایط اقلیمی خشک، برای شکل گیری مدنیتی پویا در طی تاریخ فراهم نموده است. چنین عملکرد طبیعی بی شباهت به انتظاری که از یک الگوی اقتصاد مقاومتی می رود، نیست. این مقاله در پی آن است که به روش قیاسی، همانند هویت مکانی وضعیت طبیعی ایران، الگویی برای اقتصاد مقاومتی ارائه دهد تا بر اساس آن بتوان از وضعیت به وجود ‏آمده بر اثر بحران‏ها‏‏‏، حداکثر استفاده را نمود. نتایج حاکی از آن است که الگوی ارائه شده برای اقتصاد مقاومتی، همانند بردارهای ناهمواری های ایران، باید به گونه ای باشد که براساس آن اقتصاد کشور بر اثر هرگونه تصمیمی از سوی ابر قدرت‏ها تعادل خود را از دست ندهد. برای این منظور همگرا نمودن نیازهای کنونی سرزمین ایران با محدودیت‏ها و قابلیت‏های موجود در کشورمان مهمترین رکن ارائه چنین الگوی اقتصادی می باشد. یک الگوی اقتصادی برخواسته از وضعیت طبیعی یک سرزمین که مسلماً ریشه در خلق و خوی انسان های ساکن آن سرزمین دارد، ضمانت اجرایی بسیار بالایی خواهد داشت و زمینه را برای کاهش وابستگی‏های این سرزمین به صادرات نفت خام فراهم خواهد نمود.