چکيده

رشد شهرنشینی و تمایل جمعیت‌های انسانی به محیط‌های شهری، بستر با اهمیت شدن مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش فراهم ساخته است. هدف کلی این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی با نمونۀ موردی محله اسلام آباد شهر زنجان است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات به روش میدانی در قالب پرسش‌نامه بوده است که در آن 145 خانوار به‌صورت سیستماتیک به‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. به‌منظور ارزیابی کیفیت زندگی از هر دو بُعد عینی و ذهنی شامل 4 شاخص اصلی (اجتماعی- فرهنگی- مذهبی، کالبدی، اقتصادی و کالبدی) و 23مؤلفه استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل Topsis و AHP استفاده شده تا به ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله اسلام پرداخته شود. نتایج پژوهش حاکی از اختلاف در تمام شاخص‌هاست، اما این اختلاف در شاخص اقتصادی و کالبدی چشمگیر است. نتایج نشان داد که اولاً، محلۀ اسلام آباد در وضعیت نامطلوبی از نظر شاخص‌‌های کیفیت زندگی قرار گرفته و این اختلاف در شاخص‌‌های اقتصادی و کالبدی چشمگیر است. ثانیاً، رابطه متقابل و معناداری میان شاخص‌ها در محله وجود دارد. ثالثاً، دیدگاه ذهنی شهروندان ساکن در محله اسلام آباد تحت شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی تغییر می‌کند. کلیدواژگان :کیفیت زندگی؛ سکونتگاههای غیررسمی؛ شهر زنجان؛ محلۀ اسلام آباد