بازدید:40233 بروزرسانی: 19-11-1402
حسنعلی فرجی سبکبار؛ علیرضا رحمتی؛ اسماعیل تازیک؛ عبداله خرم بخت؛ محسن احدنژادروشتی
ارائۀ مدلی برای ناحیهبندی پهنههای شهری بهکمک الگوریتم ناحیهبندی خودکار (AZP)
Presentation of a model for regionalization of urban areas using AZP algorithm
|
دو مسئلۀ اساسی در منطقهبندی شهرها مطرح است. بهدلیل پیچیدگیهای محیطهای شهری، روشهای مرسوم راهگشای این مسائل نیستند؛ بنابراین، در پژوهش حاضر، با استفاده از الگوریتم AZP به ارائۀ راهکاری برای این مسائل و پیادهسازی آن در یک منطقة شهری (زنجان) پرداخته میشود. روشهای خوشهبندی فضایی (مانند AZP) در سالهای طولانی توسعه یافتهاند و با ترکیب و معاوضة واحدهای پایۀ فضایی (مانند محلههای شهری، همسایگیها، واحدهای مصنوعی چهارگوشه و...)، بههمراه بهینهسازی توابع هدف، همگنی نواحی و فشردگی شکل فیزیکی، ناحیه یا منطقه را شکل میدهند. برای آزمودن بهینگی منطقهبندی حاصل، از لحاظ همگنی و فشردگی، پارامترهای فشردگی و همگنی برای چندین شاخص، بهعنوان نمونه یکبار برای منطقهبندی حاصل از الگوریتم AZP و یکبار برای منطقهبندی طرح تفصیلی شهر زنجان محاسبه شدند. برای ارزیابی همگنی در سطح سراسری، از آمارۀ موران I و برای ارزیابی شکل فیزیکی ناحیهبندیها از پارامتر فشردگی استفاده شد. مطابق نتایج، از 13 شاخص مورد استفاده، 12 مورد دارای الگوی توزیع تصادفیاند و تنها یک شاخص، الگوی اولیه را حفظ کرده است. همچنین ناحیهبندی از لحاظ ایجاد مناطق همگن، کارایی مناسبی دارد؛ علاوهبر اینها، نواحی ایجادشده، بسیار فشردهتر از نواحی منطقهبندیشده در طرح تفصیلی شهر زنجان است. |