چکيده

چکيده مقاله: در اين پژوهش از داده‌های بارش روزانه‌ی 1437 پيمونگاه هم‌ديد، اقليمی و باران‌سنجی ايران در بازه زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1382(برابر با 15705 روز) بهره‌برداری شده است. به کمک روش زمين آمار کريگينگ، داده‌ها روی ياخته‌هايی به ابعاد 15 * 15 کيلومتر درون‌يابی شدند. به اين ترتيب آرايه‌ای به ابعاد 7187*15705 تشکيل شد. برای شناسايی برازنده‌ترين توزيع روزهای با بارش بيش از 5/0 ميلی‌متر در هر ياخته از آزمون نيکويی برازش کلموگروف- اسميرنف بهره برديم. از ميان 7187 ياخته 15* 15 کيلومتری که کل مساحت ايران را پوشش می‌دهد تابع تجربی بارش روزهای بارشی 6861 ياخته معادل 5/95 درصد از مساحت کشور از توزيع نظری گامای دو فراسنجی و تابع تجربی 326 ياخته معادل 5/4 درصد از مساحت کشور که در جنوب شرق و ارتفاعات زاگرس تمرکز يافته از توزيع نظری نمايی پيروی می‌کنند. نگاشت فراسنج‌های ميانگين، انحراف معيار، چولگی و کشيدگی برازنده‌ترين توزيع(مدل احتمال) حکايت از آن دارد که ميانگين بارش روزانه درازمدت زير 10 ميلی‌متر تاييدی بر خشک بودن اقليم در 95 درصد از مساحت کشور است. نوسان و ميزان ميانگين بارش، انحراف معيار، چولگی و کشيدگی ايران مرکزی و شرق کشور نسبت به ساير مناطق ايران کمينه است. در‌حالی‌که در ساير مناطق ايران چنين يک‌نواختی در فراسنج‌ها به چشم نمی‌خورد. در بخش قابل توجهی از زاگرس و سواحل جنوب ايران ميانگين بارش مورد انتظار 5 تا 10 ميلی‌متر است اما ميانگين انحراف از بارش در سواحل جنوب افزايش يافته و از اعتماد به بارش کاسته می-شود. در دامنه‌های شرقی زاگرس و در حد فاصل ورود از ارتفاعات زاگرس به بدنه داخلی ايران ميزان بارش مورد انتظار از بخش زيادی از زاگرس بيش‌تر است اما کمينه اعتماد به بارش ايران در اين مناطق به چشم می‌خورد و تعداد بارش‌های کم زياد است. . واژه‌های کلیدی: مدل های احتمال، فراسنج های توزيع، بارش، ايران،