چکيده

يکی از حالات دمايی، دماهای بالا و رخداد روزهای گرم است. مطالعۀ رفتار مکانی روزهای گرم به لحاظ شناخت قوانين حاکم بر اين حالت مهم دما، ضرورتی اجتناب ناپذير است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا روزهای گرم فراگير ايران به روش آماری شناسايی و توزيع فضايی آن ها تحليل شوند. به اين منظور از پايگاه داده‌ شبکه‌ای دمای بيشينه کشور که حاصل ميان‌يابی مشاهدات روزانه از ابتدای سال 1340 تا انتهای سال 1386 است، بهره برده ايم. در نتيجۀ واکاوی انجام شده، 1539 روزِ گرم فراگير شناسايی گرديد. بيش ترين فراوانی روزهای گرم در ماه‌های فروردين، بهمن و دی می‌باشد. با هدف شناسايی الگوی پراکنش و روابط فضاييِ روزهای گرم فراگير در پهنه کشور از آماره مورنِ کلی ، مورن محلی و نمايه گتيس- اُرد جی استار استفاده شد. الگوی فضايی برازندهِ روزهايِ گرم فراگير ايران يک الگوی خوشه‌ای است که معنی‌داری آن در سطح اطمينان 99 درصد تأييد می‌گردد. خوشه های فراوانی روزهای گرم در مرکز ايران و خوشه های متوسط دما در حواشی کشور رخ داده اند. با اين وجود نواحی تؤأم با بيشينۀ بسامد روزهای گرم، منطبق با نواحی بيشينۀ دمای روزهای گرم نيستند. عموماً نواحی دمايی زير اثر رطوبت، عرض جغرافيايی و ارتفاع می‌باشند. گرم ترين نواحی تؤأم با روزهای گرم در جنوب و جنوب شرق کشور و نقاط کمينۀ تؤأم با روزهای گرم در بلندی‌ها و نواحی شمال غربی کشور جای دارند. واژه‌های کلیدی: ايران، تحليل فضايی، روز گرم، همبستگی فضايی،