چکيده

سیر تکوین شهر و شهرنشيني در ایران همواره با فراز و نشيب هایی همراه بوده است، اما دگرگوني های کمی وکیفی شهرنشینی کشور طی پنجاه سال اخیر بسیار متفاوت پیش ازآن است. دولت پس از انقلاب مشروطیت وبویژه بعد از اصلاحات ارضی در سیاست ها واقدامات خرد و کلان خود به رانت نفت تکيه نمود.درآمد حاصل این رانت در اقتصاد شهر های کشور بسیار موثر واقع شد. سرمایه گذاری و درآمد های نفتی در شهر ها در کنار سیاست ها واقدامات دولت درزمینه زمین و مسکن،اجرای طرح های گسترده، توسعه کالبدی،توسعه صنعتی و ايجاد جاذبه های متعدد و متنوع در شهر های بزرگ و کوچک موجب رشد تعداد و جمعیت و عملكرد شهرها شد، به نحویکه این دگرگونی ها سبب شد تا شهرها  بسیار بي قواره گسترش یابند. شهرماسال ازجمله شهرهایی است که پس از انقلاب اسلامی بسیار تحت تاثیر سیاست های دولت قرار گرفته است وبویژه از سال 1370 به بعد جمعیت و مساحت آن بسیار افزایش یافته است و از آنجا که این شهر بر بستر زمین های کشاورزی قرار گرفته است، با تاثیر پذیری از اقدامات دولت در زمینه گسترش بخش وسیعی از اراضي کشاورزی پیرامون این شهر به زیر ساخت و ساز و کاربری های شهری رفته است.مقاله حاضر کوشیده است به شیوه توصیفی و تحليلي و با استفاده از دو روش کتابخانه ای،اسنادی ومیدانی،ضمن بررسی سیر پیدایش،تکوین و رشد این شهر طی چند دهه اخیر،مهمترین عوامل و سازوکارهای ناشی از اقدامات دولت که در گسترش فیزیکی شهر ماسال موثر بوده است را شناسایی کند واز طرفی نوع ومیزان و جهات گسترش شهر و تاثیر آن در تغيير کاربری اراضی کشاورزی پیرامون شهررا معین نماید.   واژگان کلیدی: دولت،گسترش کالبدی، ماسال، کاربری زمین