چکيده

به منظور بررسی خواص ضد عفونی کنندگی گیاه مرزه اثرات اسانس و عصاره گونه S. macrosipho بر روی هشت باکتری بیماریزا و سه سوش قارچی مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس از بخش های دارای گل گیاه با استفاده از روش اسانس گیری با آب استخراج شد و سپس جهت تعیین ترکیبات تشکیل دهنده به دستگاه GC/MS تزریق شد. 42 ترکیب که نشان دهنده 9/99% از کل ترکیبات اسانس بودند شناسایی شدند که از میان آنها، مونوترپنهای اکسیژنه با 1/77% از کل ترکیبات اسانس بیشترین درصد را به خود اختصاص دادند. ترانس سابینن هیدرات (15%)، 4-ترپینئول (8/14%)، لینالول (9/9%)، بورنئول (2/8%)، سیس-سابینن هیدرات (1/8% ) و کارواکرول (7/5%) ترکیبات اصلی بعدی را تشکیل دادند. ارزیابی فعالیت ضد میکروبی اسانس و عصاره گونه S. macrosiphon نشان داد که که هم اسانس و هم عصاره این گیاه دارای خواص ضد میکروبی بر روی باکتریها و قارچهای مورد آزمایش بودند بجز سوش میکروبی مقاوم: آسپرژیلوس نیگر (قارچ) و سودوموناس اوروژینوزا (باکتری گرم منفی). از میان باکتریها سودوموناس اوروژینوزا، اشرشیا فکالیس، کلپسیلا نمونیا مقاوم ترین باکتریها در مقابل اسانس و عصاره بودند. با مقایسه اثرات ضد میکروبی اسانس گونه S. macrosiphon با مواد تشکیل دهنده اسانس آن در این مالعه میتوان پیشنهاد کرد که ترانس و سیس سابینن هیدرات، 4-ترپینئول و لینالول ترکیبات مسئول در فعالیت ضد میکروبی این گونه می باشند. تصور می شود که اسانس و عصاره این گونه از مرزه ممکن است حاوی ترکیبات شیمیلیی ضدعفونی کننده خطرناکی باشند که اثرات جانبی نامطلوبی بر روی انسان و طبیعت داشته باشند.