چکيده

قدمگاه ها مكان هاي مقدسي اند كه در ايران قدمت تاريخي و قديمي دارند و در حكم ميراث ي فرهنگ ي و م به ي شناخته مي شوند. در بيشتر مواقع، جاي پاي مقدسي در قدمگاه ها نصب شده است كه بيشتر آنها به امام هش تم ، عل ي بنموسيالرضا)ع( نس ت داده مي شوند. پراكندگي قدمگاه ها در استان هاي جنوبي ايران، بيشتر است. در اي ن مقال ه ب ه جاي پاهاي موجود در برخي از قدمگاه ها و ارت اط آنها با جاي پاهاي ط يعي توج ه ش ده اس ت همچن ين موقعي ت مكاني قدمگاه ها با منابع آبي ارزيابي و تحليل شده است. براساس گزارش هاي در دسترس و همچنين مشاهدة برخي جاي پاها در قدمگاه ها، اطلاعات ضروري براي چنين ارزيابي به دست آمد. ردپاي ط يعي انسان ها از بسياري نقاط دنيا گزارش شده است ولي نوع سنگ و هن د سۀ ج اي پاها در قدمگاه ها گواهي بر دست ك ند و مصنوعي بودن آنهاست. ردپاهاي ط يعي در سنگ هاي رسوبي ي ا س نگ ه اي آذرآواري )خاكسترهاي آتشفشاني( يافت مي شوند. اين در حالي است كه جاي پاهاي نصب شده در قدمگاه ه ا، روي سنگ هاي آذرين يا دگرگوني نيز حجاري شده اند. با وجود اين، نقش جاي پا در قدمگاه، بهلحاظ تاريخي يادآور روايت حضور امام معصوم)ع( يا ام امزاد ه ه ا در آن مكان است كه به طور معجزه آسايي جاي پاي آنها در سنگ نقش بسته اس ت. از ط ر ديگ ر ق دمگاه ه ا در اي ران ، بيشتر در نزديكي چشمه ها و منابع آبي بنا شده اند و به نوعي، تداعي كنندة تقدس آب در اي ران ان د . در اي ران، پ اكيزه نگه داشتن آب و همگاني دانستن منابع آبي همراه با رويكردهاي آييني و باوره اي ت اريخ ي م به ي اس ت و س اخت قدمگاه تلاش ايراني ها را در اين راستا نشان مي دهد.