چکيده

به‌منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد رازیانه و شنبلیله در الگوهای مختلف کشت مخلوط و تک‌کشتی، آزمایشی با استفاده از روش‌های جایگزینی و افزایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1391 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط افزایشی در سه سطح (100 درصد رازیانه+ 33، 66 و 100 درصد شنبلیله)، کشت مخلوط جایگزینی در شش سطح (1:1، 1:2، 2:1، 2:2، 1:3، 3:1)، کشت خالص رازیانه و کشت خالص شنبلیله بودند. نتایج نشان داد که تمامی صفات بررسی‌شده به‌غیر از وزن هزاردانه و شاخص برداشت رازیانه به‌طور معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد تحت تأثیر الگوهای مختلف کاشت قرار گرفتند. عملکرد شنبلیله و رازیانه با افزایش نسبت هر یک در کشت مخلوط افزایش یافت، به‌طوری که در شنبلیله بیشترین عملکرد دانه از کشت خالص و کمترین آن از سری جایگزینی 3:1 حاصل شد. همچنین در رازیانه، سری افزایشی 100 درصد رازیانه + 33 درصد شنبلیله و سری جایگزینی 1:3 به‌ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را داشتند. نسبت برابری زمین در همۀ آرایش‌های کاشت بیشتر از یک بود.