چکيده

به منظور ارزیابی ارتباط اندازهگیری عضله و چربی پشت بر روی دام زنده توسط سونوگرافی و ارتباط آن با صفات الشه در گوسفند افشاری تعداد 79 رأس از بره های نر نژاد افشاری با سن تقریباً یکسان و میانگین وزنی )2/7±5/55 ) کیلوگرم مورد بررسی قرار گرفتند. قبل از کشتار، با استفاده از دستگاه سونوگرافی، در ناحیه بین دنده 22 و 21 ضخامت چربی، ضخامت و سطح مقطع عضله راسته )dorsi longissimus )اندازهگیری شد. همچنین ضخامت چربی و ضخامت عضله )در محلی که بیشترین قطر را داشت از روی استخوان تا محل اتصال به چربی( در همان ناحیه، توسط خطکش فلزی با دقت 2 میلیمتر روی الشه اندازهگیری شد. الشهها به مدت 22 ساعت در سردخانه نگهداری و از طول به دو نیمه چپ و راست تقسیم گردیدند، نیم الشه راست جهت تعیین اندازههای الشه استفاده گردید. نیم الشه مذکور به قطعات گردن، ران، سردست، قلوه گاه، راسته، دنبه تقسیم، و ضایعات اندازهگیری شد. سونوگرافی اندازه سطح مقطع عضله دقت باالیی را نشان داد و دارای همبستگی باالیی با وزن الشه )42/0 ،)سردست)40/0 ،)قلوهگاه)94/0 )و ران)92/0 )در هرکدام به صورت عضالت به همراه استخوان، بود. اندازه عمق عضله راسته توسط سونوگرافی و انداره گیری آن بر روی الشه 49/0 همبستگی نشان داد. اما همبستگی آن با وزن قطعات الشه کمتر از همبستگی سطح مقطع عضله با وزن قطعات مذکور بود. همبستگی عمق چربی اندازه گیری شده توسط سونوگرافی با عمق چربی اندازهگیری شده بر روی الشه 90/0 بود. معادالت رگرسیونی جهت پیشبینی صفات الشه با استفاده از اندازهگیریهای سونوگرافی و الشه در سطح 2 %معنیدار بود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اندازهگیری سطح مقطع عضله و چربی پشت توسط سونوگرافی دارای دقت نسبتاً خوبی است و می توان از آن برای برآورد برخی از صفات الشه استفاده نمود.