چکيده

چکيده تعيين شاخص‌هاي صحيح کودآبياري در روش‌هاي جديد آبياري سطحي از جمله آبياري موجي امري ضروري به نظر مي‌رسد. در اين پژوهش مقدار تلفات آب و کود نيترات در کودآبياري جويچه‌اي با جريان موجي و پيوسته مقايسه شد. بدين منظور آزمايش‌هاي مزرعه‌اي در يک خاک با بافت لوم رسي در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران انجام شد. مديريت‌هاي کودآبياري مختلف با جريان موجي شامل تزريق کود در تمامي موج‌هاي مرحله پيشروي، مرحله پس از پيشروي و ترکيب موج انتهايي فاز پيشروي و ابتداي مرحله پس از پيشروي آزمايش شد. براي جريان پيوسته نيز تزريق کود در نيمه دوم مرحله پيشروي و پس از مرحله پيشروي اعمال شد. تلفات رواناب براي آزمايش‌هاي با جريان موجي و پيوسته به ترتيب در محدوده 8/13 تا 4/33 و 1/9 تا 0/15 درصد و تلفات نفوذ عمقي آب به ترتيب در محدوده 1/9 تا 0/17 و 5/24 تا 34 درصد به دست آمد. کمترين و بيشترين مقدار تلفات نيترات از طريق رواناب در آزمايش‌هاي با جريان موجي به ترتيب 1/7 و 6/58 و در جريان پيوسته 1/4 و 5/28 درصد محاسبه شد. همچنين تلفات نفوذ عمقي نيترات در تمامي آزمايش‌ها ناچيز و خطر آبشويي نيترات وجود نداشت. نتايج نشان داد که مناسب‌ترين گزينه مديريت کودآبياري براي کاهش تلفات رواناب نيترات، تزريق کود در تمامي موج‌هاي مرحله پيشروي و نيمه دوم مرحله پيشروي به ترتيب در جويچه‌هاي با جريان موجي و پيوسته است. واژه‌هاي كليدي: آبياري جويچه‌اي، تلفات نيترات، جريان موجي، کودآبياري.