چکيده

کانسار نقره- طلای اپی ترمال با ميزبان برشی چاه زرد، درون يک مجموعه آتشفشانی با ترکيب آندزيتی تا ريوليتی در بخش مرکزی کمربند ماگمايي اروميه- دختر واقع شده است. در اين منطقه، فعاليت های ماگمايي و هيدروترمالی در ارتباط با تکتونيک کششی سيستم گسلی امتدادلغز ده شير- بافت رخ داده است. سنگ ميزبان مجموعه آتشفشانی شامل سنگ های آتشفشانی و رسوبی ائوسن است که توسط سنگ های رسوبی ميوسن پوشيده شده اند. داده¬های سن سنجی اورانيم- سرب زيرکن به روش LA-ICP-MS سن هايي بين 14/0±36/6 و 24/0±19/6 ميليون سال با ميانگين 16/0±23/6 ميليون سال را برای فعاليت های ماگمايي در چاه زرد مشخص کرده است. برش ها و رگه ها همزمان و بعد از مراحل اصلی فوران های انفجاری ماگمايي- هيدروترمالی و رخدادهای برشی فراتوماگمايي که ناشی از جايگيری نزديک به سطح ريوليت پورفيری می باشد، تشکيل شده اند. براساس نقشه های دقيق تهيه شده، سه واحد برشی مجزا در منطقه قابل تشخيص است: برش¬ ولکانی¬کلاستيک با زمينه به¬طور غالب تخريبی، برش پلی¬ميکتيک خاکستری با يک بخش اصلی از سيمان هيدروترمالی و برش مونو- پلی¬ميکتيک با زمينه ريزبلور آرژيليکی. برش¬های پلی¬ميکتيک، بخش قابل معدن¬کاری اصلی را تشکيل می¬دهند؛ در حالي‌که برش¬های ولکانی¬کلاستيک به¬طور نسبی نفودناپذير و به‌شدت بی¬بار می¬باشند. دگرسانی¬های هيدروترمالی مختلفی در رخنمون¬های سطحی رخ داده و مساحتی نزديک به 9 کيلومتر مربع را می¬پوشانند. مجموعه¬های دگرسانی هيدروترمالی به‌صورت زونه در اطراف برش¬ها و رگه¬ها ديده شده و شامل کوارتز ثانويه، ايليت، پيريت، آدولاريا، کلريت، انواع کاني¬های کربناتی و ميزان کمی فلدسپات آلکالن می¬باشد. اکسيدها و هيدروکسيدهای آهن، ژاروسيت، ژيپس، کائولينيت، هالويزيت و مقادير اندکی آلونيت، کانی¬های سوپرژنی هستند که جانشين کانی¬های اوليه شده و شکستگی¬ها و فضاهای خالی را پر کرده¬اند. فلزات قيمتی همراه با سولفيدها و سولفوسالت¬ها به‌صورت دانه¬پراکنده درون رگه¬ها و سيمان برش¬ها رخ داده¬اند. يک روند افزايشی از پيريت غالب (مرحله اول) به پيريت- سولفيد فلزات پايه و سولفوسالت غالب (مرحله دوم و سوم) تا سولفيد فلزات پايه غالب (مرحله چهارم) در کانی¬شناسی برش¬ها و رگه¬ها ديده می¬شود. ته¬نشست کانی¬های باطله نيز روندی افزايشی از مجموعه¬های ايليت- کوارتز به کوارتز- آدولاريا، کربنات و سرانجام ژيپس غالب نشان می¬دهد. طلای آزاد در مراحل دوم و چهارم به‌ويژه درهم¬رشدی با پيريت، کوارتز، کالکوپيريت، گالن، اسفالريت و تنانتيت- تتراهدريت غنی از نقره و همچنين به‌صورت انکلوزيون در پيريت رخ داده است. سن اورانيم- سرب 24/0±19/6 ميليون سال برای جايگيری ماگماهای ريوليتی بيانگر حداکثر سن برای کانه¬زايي در چاه¬زرد تلقی می¬شود. اين سن می¬تواند بيانگر يک رخداد کانه¬زايي کشف¬نشده در کمربند اروميه- دختر در اين زمان باشد.